بازار اوراق قرضه Bond market

بازار اوراق قرضه (Bond Market) چیست؟

بازار اوراق قرضه (Bond Market) یکی از ارکان اصلی نظام مالی جهانی است که امکان تأمین مالی دولت‌ها

شرکت‌ها و سایر نهادها را از طریق انتشار اوراق بدهی فراهم می‌کند

این بازار که به آن بازار درآمد ثابت (Fixed Income Market) نیز گفته می‌شود، از نظر ارزش

تأثیرگذاری در اقتصاد، هم‌ردیف بازار سهام قرار دارد و نقش مهمی در مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند.

مفهوم اوراق قرضه

اوراق قرضه نوعی ابزار مالی با درآمد ثابت است که به‌واسطه آن، صادرکننده (دولت یا شرکت)

سرمایه‌گذاران وام می‌گیرد و متعهد می‌شود که در سررسید مشخص، اصل مبلغ را به همراه سود (بهره) به آنها پرداخت کند.

انواع اوراق قرضه

• اوراق قرضه دولتی (Government Bonds):

  • منتشرشده توسط دولت‌ها برای تأمین مالی پروژه‌ها و هزینه‌های عمومی.

  • مثال: اوراق خزانه (Treasury Bonds) در آمریکا و اوراق مشارکت دولتی در ایران.

• اوراق قرضه شرکتی (Corporate Bonds):

  • منتشرشده توسط شرکت‌های خصوصی برای جذب سرمایه جهت توسعه کسب‌وکار.

  • معمولاً سود بیشتری نسبت به اوراق دولتی دارند، اما ریسک بالاتری نیز دارند.

• اوراق قرضه شهرداری (Municipal Bonds):

  • منتشرشده توسط شهرداری‌ها و نهادهای محلی برای تأمین مالی پروژه‌های عمرانی.

• اوراق قرضه بین‌المللی (International Bonds):

  • منتشرشده در بازارهای جهانی، معمولاً به ارزهای بین‌المللی مانند دلار یا یورو.

ساختار اوراق قرضه

• ارزش اسمی (Face Value): مبلغ اصلی که در سررسید پرداخت می‌شود.

• نرخ بهره (Coupon Rate): درصدی از ارزش اسمی که به‌صورت دوره‌ای به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

• سررسید (Maturity Date): تاریخی که در آن اصل سرمایه بازپرداخت می‌شود.

• قیمت بازار (Market Price): قیمت اوراق در بازار ثانویه که بسته به نرخ بهره و شرایط اقتصادی متغیر است.

ویژگی‌های بازار اوراق قرضه

✅ امنیت و پایداری نسبی: در مقایسه با بازار سهام، اوراق قرضه نوسان کمتری دارد.

✅ درآمد ثابت: سرمایه‌گذاران می‌توانند با نگهداری اوراق، سود دوره‌ای دریافت کنند.

✅ نقدشوندگی بالا: بسیاری از اوراق قرضه در بازارهای ثانویه خریدوفروش می‌شوند

✅ تأثیرپذیری از نرخ بهره: قیمت اوراق قرضه با نرخ بهره رابطه معکوس دارد؛ با افزایش نرخ بهره، قیمت اوراق کاهش می‌یابد.

بازارهای اوراق قرضه

بازار اوراق قرضه شامل بازار اولیه (Primary Market) و بازار ثانویه (Secondary Market) است.

• بازار اولیه: اوراق برای اولین بار توسط دولت یا شرکت‌ها منتشر شده و به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شود.

• بازار ثانویه: اوراق قرضه‌ای که قبلاً منتشر شده‌اند، در این بازار خریدوفروش می‌شوند.

عوامل مؤثر بر بازار اوراق قرضه

🔹 نرخ بهره: تغییرات نرخ بهره بانک مرکزی تأثیر مستقیم بر قیمت اوراق دارد

🔹 تورم: افزایش تورم باعث کاهش ارزش واقعی درآمد حاصل از اوراق قرضه می‌شود

🔹 رتبه اعتباری (Credit Rating): شرکت‌های اعتبارسنجی مانند Moody’s و S&P کیفیت اعتباری اوراق را تعیین می‌کنند

🔹 شرایط اقتصادی: رکود یا رشد اقتصادی بر عرضه و تقاضای اوراق قرضه تأثیر می‌گذارد.

خلاصه

بازار اوراق قرضه یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی برای تأمین سرمایه و مدیریت ریسک در اقتصاد جهانی است.

این بازار علاوه بر ارائه یک گزینه کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاران، نقش مهمی در سیاست‌های پولی و اقتصادی

کشورها دارد. شناخت انواع اوراق قرضه، ساختار آن‌ها و عوامل تأثیرگذار بر بازار، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در مدیریت سرمایه خود بگیرند.